Zaštita i očuvanje prirodnih vrednosti i zaštita prirodnih dobara, koja su pod određenim režimom zaštite od strane države, je osnovna delatnost ustanove „Rezervati prirode” Zrenjanin. Pored toga bave se i čuvarskim delatnostima, odnosno upravljaju zaštićenim područjima, ribarskim područjem i ribarskim područjem u zaštićenim područjima.
Na koji način rešavaju probleme sa ribokradicama, o prioritetima za ovu godinu, promenama otkako su u statusu ustanove, razgovaramo sa Dejanom Jovanovim, direktorom „Rezervata prirode”.
– Radimo isto kao što smo radili dok smo bili javno preduzeće. Imamo 13 zaposlenih. Od toga, četvorica rade u čuvarskoj i dvoje u stručnoj službi, te pokrivamo stručni deo u potpunosti. Sve kolege su pod ugovorom na neodređeno radno vreme – ističe Jovanov.
Prema njegovim rečima, zaštita prirode sprovodi se na osnovu planova i programa za koje saglasnost daje onaj državni organ (Ministarstvo, Pokrajinski sekretarijat, odnosno Gradsko veće) koji je proglasio to područje zaštićenim. Trenutno upravljaju spomenicima prirode Županijski park, Beli dud u Belom Blatu i Hrast lužnjak, za koje saglasnost daje Grad Zrenjanin.
Kada je reč o planu i programu specijalnog rezervata prirode „Ritovi donjeg potisja” saglasnost daje Ministarstvo poljoprivrede i zaštite životne sredine. Po dobijanju saglasnosti mogu da sprovode program, s tim što se zaključuje ugovor o subvencijama, koje daje Vlada Republike Srbije.
– Ove godine ćemo raditi drugačije projekte. Županijskom parku treba ozbiljnija obnova, jer smatramo da može lepše izgledati. Projekat rekonstrukcije parka će se raditi sa Pokrajinskim zavodom za zaštitu prirode i Gradskom upravom, a mi bismo bili nosilac toga. To je najznačajnija novina, kad je reč o spomeniku prirode – navodi naš sagovornik.
– Planiramo obeležavanje polovine rezervata „Ritovi donjeg potisja”, što je veoma skupa investicija. Rezervat se prostire na 3.000 hektara, po dužini zahvata skoro 38 km, tako da je veoma teško označiti ga. Obeležavaju se donja, srednja i gornja kota, granice drugog i trećeg režima zaštite (u kojima su dozvoljene intervencije, dok u prvom to nije moguće), koje posetilac i korisnik treba da vide. Moraju znati koje aktivnosti su dozvoljene, a koje zabranjene u ovim režimima.
Drugi važan projekat je izrada geografskog informacionog sistema (GIS) zaštićenog područja. To znači da bismo u sistemu imali lokacije zaštićenih i strogo zaštićenih vrsta flore i faune o kojima vodimo računa i unosili bismo promene koje se tamo odvijaju. GIS je važan zbog rada čuvarske službe i održivog razvoja rezervata jer moramo čuvati zaštićeno područje od negativnih pojava i obezbediti održivo korišćenje takvog područja. To je jedan od alata koji podrazumeva internu komunikaciju i povezuje „Rezervate” sa državnim organima.
Dejan Jovanov dodaje da je važno iskoristiti turistički potencijal ovog područja. Posebno ističe dobre rezultate u čuvarskoj službi, koji su podneli nekoliko krivičnih i prekršajnih prijava i prijava za privredni prestup. Kako kaže, sa ribokradicama nikad nema mira, posebno u ribarskom području „Tisa 2”, čiji je prethodni korisnik bio Ribolovački savez Vojvodine koji je na tom terenu imao jednog čuvara 24 sata dnevno.
Jovanov objašnjava da se protiv ribokradica bore kontinualno i u saradnji sa policijom, oduzimaju im sve što zateknu u krivolovu, a količina zaplenjene mreže, alata, čamaca, pribora je velika. Na Peskari, kaže, nema krivolova kao na Tisi. Naš sagovornik navodi da ozbiljni krivolovci mogu za jedno veče zaraditi ozbiljnu prosečnu platu, a zadatak zaposlenih u „Rezervatima” je da sačuvaju riblji fond i područje od njih.
BARA RUSANDA U PROCEDURI
– Menja se uredba o proglašenju zaštićenog područja bare Rusande, parka prirode druge kategorije. Došli smo do samog kraja procedure, kao javno preduzeće i onda se desila likvidacija. Zbog toga se cela procedura vratila na početak. Ono što je definitivno, jeste da postajemo upravljač bare Rusande – kaže Dejan Jovanov i dodaje da, iako je likvidacija javnog preduzeća usporila proceduru, će se do polovine godine sve vratiti na nivo aktivnosti kakav je bio pre toga.
