Teatar nastao iz ljubavi i opstaje zahvaljujući ljubavi
Istorija zrenjaninskog Pozorišta duga je 176 godina. Prvi zapisi o pozorišnoj umetnosti kod Srba vezuju se za Bečkerek još u 18. veku i za ime domaćeg učitelja Jelisejića i njegove diletantske đačke glumačke trupe. Po legendi, pozorište je nastalo iz neizmerne ljubavi jednog domaćeg imućnog građanina prema čuvenoj peštanskoj glumici. Da bi je zadržao kraj sebe, izgradio je pozorište. Istina je da je žitni magacin preuređen u pozorište 1839. godine. Tako je bečkerečko pozorište jedno od najstarijih teatarskih zdanja u Jugoslaviji i najstarije u Srbiji. Barokni enterijer je izuzetne lepote, akustike i funkcionalnosti autentičan je do danas. Spoljašnji izgled je dobijen nakon temeljne rekonstrukcije 1985. godine. Stotinjak godina Pozorište nije imalo profesionalnu trupu – u njemu su gostovala mađarska, nemačka i srpska pozorišta. Od 1946. godine Pozorište ima sopstveni ansambl na tri scene, dramskoj, kamernoj i lutkarskoj i od tada nosi ime čuvenog srpskog glumca romantizma, Toše Jovanovića. Zrenjaninsko pozorište je iz ljubavi nastalo i od ljubavi opstalo svih ovih godina. Pozorišna publika se stvara decenijama a ove godine po prvi put imamo besplatne predstave na lutkarskoj sceni za đake prvake…
Ovako je, između ostalog, Narodno pozorište „Toša Jovanović” predstavila direktorka Ivana Kukolj Solarov, otvarajući izložbu posvećenu zrenjaninskom teatru, u Pozorišnom muzeju Srbije u Beogradu, u ponedeljak, 28. septembra. Autorka izložbe je Aleksandra Milošević, kustoskinja Pozorišnog muzeja Srbije, a nastala je saradnjom zrenjaninskog Pozorišta i Pozorišnog muzeja Vojvodine.
Zoran Maksimović, direktor Pozorišnog muzeja Vojvodine, ustanove koja već više od deceniju sarađuje sa Narodnim pozorištem u Zrenjaninu, ističe da izložba u Pozorišnom muzeju Srbije „vrlo stručno svedoči istoriju jednog velikog pozorišta”.
– Zrenjaninsko pozorište zauzima veoma značajno mesto na kulturnoj mapi Srbije – rekao je Maksimović, podsetivši da je ustanova na čijem je čelu realizovala već tri izložbe posvećene Narodnom pozorištu „Toša Jovanović”. – Uvek kada dođemo u Zrenjanin veličanstvena atmosfera nas uverava da ovaj grad živi kulturu, živi pozorište.
Ističući da je ideja Pozorišnog muzej Vojvodine da prestoničkoj publici predstavi pozorišta u gradovima Srbije, Aleksandra Milošević je rekla da je Zrenjanin grad kulture, koji je tokom dugog trajanja, i kao Petrovgrad i Bečkerek, negovao pozorišnu tradiciju i pozorišnu publiku.
– Ovom izložbom, čija će postavka biti u Pozorišnom muzeju Srbije sledeća dva meseca, najavljujemo jubilej Narodnog pozorišta „Toša Jovanović” koji će biti obeležen iduće godine – sedamdeset godina Dramske scene i šezdeet godina Lutkarske scene – informisla je autorka.
Osim plakata, programa i brojnih fotografija koje prikazuju scene iz predstava zrenjaninskog teatra, počev od „Stanoja Glavaša”, iz 1946. godine, do Ukroćene goropadi” iz 2005. tu su i knjige o njegovoj istoriji, katalozi dosadašnjih izložbi, kao i lutke izrađene u sopstvenoj radionici za Lutkarsku scenu. Otvaranju izložbe su prisustvovali i Tibor Farago, rukovodilac lutkarske radionice, Viorel Flora, višedecenijski stalni pozorišni scenograf, i glumac Prvoslav Zakovski, zajedno sa ljubiteljima pozorišta u Beogradu, pozorišnim poslenicima i stvaraocima. Branka Jajić
