Piše: dr Dejan Molnar, docent na Ekonomskom fakultetu u Beogradu
U procesu ekonomskog razvoja, stanovništvo ima bitnu ulogu. Ono je „izvor” radne snage, najvažnijeg proizvodnog inputa, ali je, u isto vreme, kao potrošač i krajnji korisnik razvojnih rezultata. Imajući ovo u vidu, razumljivi su razlozi zbog kojih demografski procesi privlače veliku pažnju ekonomista.
Jedan od najvećih problema u Srbiji jeste depopulacija. Pri tome, smanjenje broja stanovnika je teritorijalno neujednačeno, tako da čitavi delovi države (pre svega istočni) ubrzano gube stanovništvo, kako zbog negativnog prirodnog priraštaja, tako i usled migracija – internih (ka većim gradovima u Srbiji) i eksternih (odlazak u inostranstvo).
Brojke kazuju da je i u Zrenjaninu situacija poprilično (čak iznenađujuće) sumorna. U Srbiji ima 14 gradova sa više od 100 hiljada stanovnika. To su grad Beograd, Novi Sad, Subotica, Zrenjanin, Pančevo, Kragujevac, Kruševac, Kraljevo, Šabac, Čačak, Novi Pazar, Niš, Leskovac i Smederevo. Prateći podatke o promeni broja stanovnika u ovim gradovima u periodu od 2002. godine (kada je obavljen pretposlednji popis stanovništva) do 2016. godine, mogu se izvesti zabrinjavajući zaključci. U pomenutom intervalu (2002-2016) broj stanovnika se povećao jedino u Beogradu (za 107.838), u Novom Sadu (za 54.206), te u Kragujevcu (za 2.566) i Nišu (za 6.482). Ostali „veliki” gradovi u našoj zemlji su tokom istog perioda postali znatno malobrojniji. Broj stanovnika je smanjen u Subotici (za 10.070), Zrenjaninu (za 13.352), Pančevu (za 6.291), Kruševcu (za 7.737), Kraljevu (za 985), Šapcu (za 10.479), Čačku (za 5.275), Leskovcu (za 18.210) i u Smederevu (za 4.822).
Izraženo u procentima, u periodu 2002-2016. broj stanovnika se kumulativno (ukupno) najviše povećao u Novom Sadu (čak za 18,1%) i u Beogradu (za 6,8%), dok je najveći pad u broju stanovnika zabeležen u Leskovcu (za 11,6%) i Zrenjaninu (za 10,1%). U ostala dva velika grada u regionu Vojvodine broj stanovnika je opao ukupno za 6,8% u Subotici i za 4,9% u Pančevu (dakle, mnogo manje nego u našem gradu). Intenzitet pada broja stanovnika u Zrenjaninu je daleko veći i u poređenju sa Srbijom kao celinom (kumulativan pad od 5,9%), kao i u poređenju sa regionom Vojvodine (pad od 7,4%). U Srednjobanatskom okrugu broj žitelja je ukupno opao za čak 13,3 procenata tokom posmatranih 14 godina!
Na području našeg grada broj stanovnika je opao sa 132.051 u 2002. na 118.699 u 2016. godini, što je u proseku smanjenje od oko 950 stanovnika godišnje. Zrenjanin je u 2002. godini po broju stanovnika zauzimao sedmu poziciju u Srbiji, dok je 2016. godine, zahvaljujući opisanim trendovima, (s)pao na deseto mesto.
Nema tih ekonomskih rezultata i parametara koji bi mogli da poprave utisak nastao nakon nabrajanja ovih činjenica.
