PATRIJARH GERMAN POSLE DRUGOG SVETSKOG RATA POSETIO ZRENJANIN

U Uspenskom hramu delio krstiće i ikonice

Da se nešto „nije ni dogodilo” ako to novine nisu štampale, potvrdilo je i prelistavanje „Zrenjanina” od 13. juna 1964. godine. Naime, prilikom nedavne posete patrijarha Irineja Zrenjaninu i osveštanja novopodignutog hrama na Zelenom polju, rečeno je i objavljeno da je to prva poseta posle Drugog svetskog rata najvišeg velikodostojnika Srpske pravoslavne crkve našem gradu. Međutim, Redakciji „Zrenjanina” javio se Srboljub Ćetković Jovanović koji poseduje belešku svog oca, Ćetka Jovanovića, protojereja – stavrofora Gradnuličke crkve, o poseti patrijarha Germana episkopu banatskom Visarionu 7. juna 1964, a prethodno je bio u Kikindi, Bašaidu i Melencima. Patrijarh German (1899-1991) je 43. poglavar Srpske pravoslavne crkve. Na njenom čelu bio od 1958 – 1990. godine
Kraća beleška (čiji faksimil objavljujemo) o poseti patrijarha Germana objavljena je u listu „Zrenjanin” 13. juna, bez fotografije i potpisa autora. Ali, ako se zna da je novina u to vreme bila glasilo tadašnjeg Socijalističkog saveza, u doba komunizma, onda ova vest ima poseban značaj. Istovremeno je i istorijski vredno svedočanstvo.

Narod ga obasuo cvećem
U domu Srboljuba Ćetkovića Jovanovića i supruge Radinke sve odiše toplinom i uspomenama. Među pisanom zaostavštinom oca, Ćetka Jovanovića, protojereja – stavrofora, nalazi se ona o poseti patrijarha Germana episkopu banatskom Visarionu – 7. juna, koji su zajedno sa episkopom moravičkim Savom posetili najpre Kikindu i Bašaid, a potom Melence, gde ih je, kako je zapisano, osim mesnog sveštenika Dušana Konstantinovića sačekalo sveštenstvo i narod iz bliže okoline.
Patrijarh German je oko 17 časova stigao u Zrenjanin, u Uspenski saborni hram. Porta i crkva bile su male da prime brojne vernike i narod „koji su želeli da poljube ruku Njegovoj Svetosti … Obasut buketima raznovsnog cveća visoki gost se jedva kretao prema ulazu u hram… Na samom ulazu, mešoviti hor ga je pozdravio sa „Ispolaem ti despote…”
Po završenoj doksologiji, patrijarha je pozdravio arhijerejski namesnik prota Miloš Popović i rekao: „Svi srpski patrijarsi koji su u prošlosti dolazili u ovaj grad, dolazili su u burnim i revolucionarnim vremenima da brane ili da budu zaloga crkvenih i narodnih prava. Danas vernici ovog grada u slobodi dočekuju i pozdravljaju svoga Patrijarha kao apostola i propovednika svetsavske misli i visokih evanđelskih principa: mira, ljubavi i dobre volje među ljudima i narodima…”

Prva poseta srpskog patrijarha slobodnom Zrenjaninu
Prema pisanom svedočenju oca Jovanovića, patrijarh je govorio o prošlosti Banata i njegovoj ulozi u istoriji, dajući posebno mesto seobi Srba pod Arsenijem Trećim Čarnojevićem, kao i tradiciji koje su stvarane kroz vekove i služile očuvanju nacionalne svesti Srba ne samo u Banatu već i čitavom Balkanu: Put velikih jerarha naše svete crkve vodio je u narod, sa narodom i za narod – to je i moj put – reči su patrijarha Germana, prema ovom izvoru.
U crkvenoj opštinskoj kancelariji, patrijarha je dočekao predsednik Milivoje Moljac. – Današnja poseta Vaše svetosti je prva poseta slobodnog srpskog patrijarha slobodnome gradu Zrenjaninu – rekao je tada.
Prelistavajući stari spis, Srboljub Ćetković Jovanović kaže da je tada bio đak trećeg razreda gimnazije. On se seća da je mala Gordana Vučić, kćerka prote Borislava Vučića iz Stajićeva pozdravila patrijarha Germana recitacijom sastavljenom za ovaj događaj i predala mu buket cveća. Takođe, seća se i da je patrijarh delio deci i vernicima krstiće i ikonice.
Pred odlazak u Beograd, večera je poslužena u parohijskom domu.

  • JOSIF RAJAČIĆ I PATRIJARH GAVRILO
    Godine 1849. u ovom gradu boravio je patrijarh Josif Rajačić, ali ne kao gost, već kao vođa ustanika u poznatoj Mađarskoj buni. I 1942. godine na proputovanju za zloglasni logor Dahau, silom prilika, boravio je ovde i kao sužanj i mučenik nacizma blagopočivši patrijarh Gavrilo – zabeležio je protojerej Ćetko Jovanović.

MILENA BEČEJAC