dr Dejan Molnar, Vanredni profesor na Ekonomskom fakultetu u Beogradu
Stanovništvo u procesu ekonomskog razvoja ima bitnu ulogu i naročiti značaj. Naime, ono je izvor najvažnijeg proizvodnog inputa/faktora (radne snage), a u isto vreme se javlja i kao krajnji korisnik razvojnih rezultata. Stoga, stanovništvo i demografski procesi privlače veliku pažnju ekonomista.
Jedan od najvećih problema, ako ne i najveći (suštinski), u našoj zemlji jeste depopulacija. Pri tome, smanjenje broja stanovnika je teritorijalno neujednačeno, tako da čitavi delovi države (pre svega istočni) ubrzano gube stanovništvo, kako zbog negativnog prirodnog priraštaja, tako i usled migracija – internih (ka većim gradovima u Srbiji) i eksternih (odlazak u inostranstvo).
Brojke pokazuju da je situacija u pogledu demografskih tokova u Zrenjaninu poprilično (čak iznenađujuće) sumorna. U Srbiji ima 14 „velikih” gradova – onih sa više od 100 hiljada stanovnika. To su grad Beograd, zatim Novi Sad, Subotica, Zrenjanin i Pančevo (u regionu Vojvodine), potom Kragujevac, Kruševac, Kraljevo, Šabac, Čačak i Novi Pazar (u regionu Šumadije i Zapadne Srbije), te Niš, Leskovac i Smederevo (u regionu Južne i Istočne Srbije). Prateći podatke o promeni broja stanovnika u ovim gradovima u periodu od 2002. godine (kada je obavljen pretposlednji Popis stanovništva) do sredine 2017. godine (poslednja dostupna zvanična procena po gradovima Republičkog zavoda za statistiku), mogu se izvesti zabrinjavajući zaključci. Tokom poslednjih 15 godina (2002-2017. god.), broj stanovnika se povećao jedino u Beogradu (za 111.008), u Novom Sadu (za 56.832), te u Kragujevcu (za 2.175) i Nišu (za 6.307). Ostali „veliki” gradovi u našoj zemlji su tokom istog perioda postali znatno „manji”: broj stanovnika je smanjen u Subotici (za 10.648), Zrenjaninu (za 14.316), Pančevu (za 6.801), Kruševcu (za 8.931), Kraljevu (za 2.122), Šapcu (za 11.184), Čačku (za 5.997), Leskovcu (za 19.364) i u Smederevu (za 5.684).
Izraženo u procentima, u periodu 2002-2017. godina, broj stanovnika se kumulativno (ukupno) najviše povećao u Novom Sadu (čak za 19%) i u Beogradu (za oko 7%), dok je najveći pad u broju stanovnika zabeležen u Leskovcu (za 12,4%) i u Zrenjaninu (za 10,84%). U ostala dva velika grada u regionu Vojvodine broj stanovnika je opao ukupno za 7,2% u Subotici i za 5,35% u Pančevu (dakle, mnogo manje nego u našem gradu). Tokom decenije i po (2002-17.g), intenzitet pada broja stanovnika u Zrenjaninu je daleko veći i u poređenju sa Srbijom kao celinom (kumulativan pad od 6,36%), kao i u odnosu na region Vojvodine (pad od 8,4%). U Srednjobanatskom okrugu broj žitelja je ukupno opao za čak 15% tokom posmatranih 15 godina!
Na području našeg grada broj stanovnika je opao sa 132.051 u 2002. na 117.735 u 2017. godini, što je u proseku smanjenje od oko 950 stanovnika godišnje. Zrenjanin je u 2002. godini po broju stanovnika zauzimao sedmu poziciju u Srbiji, dok je 2017. godine, zahvaljujući opisanim trendovima, (s)pao na deseto mesto.
