Negativan migracioni saldo Zrenjanina
Piše: dr Dejan Molnar,
vanredni profesor na Ekonomskom fakultetu u Beogradu
Prema podacima Evrostata, u toku 2019. godine 26.585 srpskih državljana je emigriralo u neku od država EU. Interesantno je da se naši ljudi mnogo više sele unutar Srbije. U 2020. godini čak 109.747 lica je promenilo mesto prebivališta te su unutrašnje migracije oko četiri puta veće od spoljnih.
Unutrašnji migranti su one osobe koje su promenile prebivalište, odnosno koje su se trajno preselile iz svog dosadašnjeg mesta stalnog stanovanja u neko drugo naselje u Srbiji. Prema nadležnom Zakonu, prebivalištem se smatra „mesto u kome se građanin nastanio sa namerom da u njemu stalno živi, gde se nalazi centar njegovih životnih aktivnosti, profesionalnih, ekonomskih, socijalnih i drugih veza koje dokazuju njegovu trajnu povezanost sa mestom u kome se nastanio”.
Od ukupnog broja unutrašnjih migracija 37,2% (40.767 lica) se odnosi na preseljenje iz jednog u drugi okrug, isto toliko (37,2%, odnosno 40.803 osobe) otpada na promenu prebivališta između gradova/opština unutar istog okruga, dok se ostatak od 25,6% (28.177 lica) odnosi na selidbe između naselja u okviru istih gradova/opština.
Migracioni saldo stanovništva predstavlja razliku između broja doseljenog i odseljenog življa na određenom području. U 2020. godini pozitivan migracioni saldo imali su regioni Beograda (+ 4.866 lica) i Vojvodine (+ 937), dok su Šumadija i Zapadna Srbija (-3.266) i Južna i Istočna Srbija (-2.537) zabeležilili više odseljenih nego doseljenih građana. U Vojvodini, od ukupno sedam okruga u tri (Zapadnobački, Severnobanatski i Srednjobanatski) zabeležen je negativan migracioni saldo, u Sremskom okrugu je on bio nula, dok je u tri okruga (Južnobanatski, Južnobački i Severnobački) pomenuti bilans bio pozitivan. U svih osam okruga unutar regiona Šumadije i Zapadne Srbije zabeležen je negativan migracioni saldo. Od ukupno devet središta u regionu Južne i Istočne Srbije u čak osam je bio ostvaren negativan bilans migratornih kretanja, osim u Nišavskom okrugu (+ 172 lica). U čak 19 od ukupno 25 administrativnih oblasti je evidentiran veći broj odseljenih u poređenju sa brojem doseljenih lica.
Grad Zrenjanin spada u grupu onih lokalnih samouprava u Srbiji u kojima je tokom 2020. godine zabeležen negativan migracioni saldo (-149), pošto se doselilo 1.159, a odselilo 1.308 osoba. Osim Beograda (+4.866 lica), pozitivan bilans migratornih kretanja iste godine ostvaren je i u Novom Sadu (+1.572), Pančevu (+179), Subotici (+143), Nišu (+255).
Brojniji su oni gradovi iz kojih su se ljudi više iseljavali nego useljavali: Sombor (-115), Vršac (-57), Kikinda (-159), Sremska Mitrovica (-13), Užice (-308), Valjevo (-112), Šabac (-35), Čačak (-17), Kruševac (-141), Kraljevo (-227), Kragujevac (-42), Leskovac (-287), Vranje (-263), Smederevo (-330), Zaječar (-87), Pirot (-93)…
Neto odliv stanovništva bi mogao da ukazuje na to da građani misle i osećaju da u nekim drugim sredinama mogu više da ostvare i bolje da žive. Na lokalnim liderima i donosiocima odluka je da osmisle i u delo sprovedu razvojne strategije koje će za rezultat imati najpre zaustavljanje ovakvih kretanja, a potom i njihovo preusmeravanje.