U proteklih desetak godina, Srednji Banat je ostao bez 16, a Grad Zrenjanin bez 12 odsto populacije, što je gore od državnog proseka (6,9 odsto), pokazuju konačni rezultati lane sprovedenog popisa. Pad se beleži od početka ovog veka, ali je naročito strm u periodu 2011–2022.
U pitanju su podaci prve knjige popisa Republičkog zavoda za statistiku, koja donosi informacije o ukupnom broju stanovnika Srbije i njihovom izjašnjavanju po polu i nacionalnoj pripadnosti.
ZA 16 ODSTO NAS JE MANJE U OKRUGU
Od popisa iz 1948. godine nikada manje stanovnika nije živelo u Srednjem Banatu. Tada ih je bilo 218.821, a danas – 157.711. Broj žitelja je rastao do 1971. godine (231.486), a od tada je krenuo postepeno da opada. Najstrmiji „pad” zabeležen je u deceniji za nama, od 2011. do 2022. godine. U tom periodu naš Okrug je ostao bez 29.956 stanovnika. To je smanjenje od 16 odsto. Poređenja radi, od 2002. do 2011. broj stanovnika se osuo za 10 odsto, a decenijama pre toga smanjivao se od 4 do 0,2 procenta.
Sa druge strane, populacija Grada kretala se nešto drugačije – od 1948. do 1981. godine, postepeno je narasla sa 100.364 na 139.300. Zatim je usledio pad za 1,8 odsto (1991. godine), pa za još približno toliko u narednoj deceniji. Od 2002. do 2011. Zrenjaninaca je manje za još 6,5 procenata, a onda sledi najveće osipanje od čak 14 odsto do 2022. godine.
Poslednji popis pokazuje da na teritoriji Grada živi 105.722 ljudi, od toga 51,5 odsto žena i 48,5 procenata muškaraca. To Zrenjanin stavlja na četvrto mesto u Pokrajini, posle Novog Sada, Subotice i Pančeva, koje se na prethodnom popisu našlo iza Zrenjanina. Od ovih gradova naseljeniji je postao jedino Novi Sad.
SELA ZA DECENIJU 20 ODSTO PRAZNIJA
Seoska i gradska populacija od 1948. do 1991. godine kretale su se u suprotnim pravcima. Kao što se da pretpostaviti, ruralno stanovništvo polako je opadalo, izuzev u periodu 1953–1961. (poraslo za 2,5 posto). Tako su zrenjaninska sela sa 61.800 spala na približno 53.900 stanovnika 1991. godine. Ipak, pad je najizraženiji u proteklih 20 godina, naročito u poslednjoj deceniji, kada je brojnost seoske populacije opala za gotovo 20 odsto. To znači da je na poslednjem popisu zabeleženo 38.593 meštana sela – 8.258 manje nego 2011.
Sa druge strane, od prvog popisa 1948. pa u naredne 43 godine, grad je gotovo uduplao broj stanovnika. Tokom devedesetih nisu zabeležene veće promene, tako da je u Zrenjaninu 2002. živelo približno 80.000 ljudi. Otada se broj kotrlja nizbrdo. Četiri odsto manje građana popisano je 2011, a u narednoj deceniji čak 12 odsto manje – 67.129 meštana u 2022.
Sve opštine našeg Okruga najnaseljenije su bile četrdesetih i pedesetih godina prošlog veka. Opadanje populacije tokom narednih decenija bilo je nešto osetnije u svim mestima osim u Novom Bečeju. Početkom novog veka u Žitištu je živelo 20.399 stanovnika, u Novoj Crnji 12.705, Sečnju 16.377, a u Novom Bečeju 26.924.
Od tada do danas meštana Nove Crnje i Sečnja je 36 odsto manje (ukupno 8.147, odnosno 10.544), Žitišta 34, a Novog Bečeja 26 procenata manje (ukupno 13.412, odnosno 19.886 ljudi).
„JUGOSTALGIJA”
U poređenju sa rezultatima prethodnog popisa, u zrenjaninskoj populaciji je za 2,5 odsto veći udeo Srba (81.066), za 0,3 odsto Jugoslovena (849), a u nešto manjim procentima i Rusa (128 građana), Albanaca (123), Bošnjaka (33), Ukrajinaca (29) i Goranaca (27). Da u našoj sredini, za razliku od Novog Sada i Beograda, nije došlo do značajnijeg priliva stranaca zbog rata u Ukrajini, pokazuje podatak da je 2011. u Zrenjaninu bilo tek nešto manje Rusa (79) i Ukrajinaca (26).
Ostale etničke zajednice beleže pad broja pripadnika, naročito mađarska, kao druga najbrojnija u Gradu. Na prethodnom popisu se 10 odsto građana izjasnilo Mađarima (12.350 ljudi), a lane je to učinilo 7,7 odsto njih (8.174).
Inače, broj Jugoslovena se povećao u celoj Srbiji za oko 4.000 u protekloj deceniji. Tako se izjasnilo 27.143 građana, od toga najviše u Novom Sadu, gde su četvrta nacionalna manjina. Pesnik Vojislav Despotov je pred raspad Jugoslavije predviđao da će građani patiti nad njome, podseća novinar časopisa „Vreme” Nedim Sejdinović. Zato je Despotov predlagao da promeni ime u Jugostalgija.
ZA 16 ODSTO NAS JE MANJE U OKRUGU
