Draginja Draga Gavrilović je ceo život provela daleko od metropola, ali je i na „periferiji” širila napredne ideje. Rođena je i živela je u Srpskoj Crnji i prva je žena romanopisac u srpskoj književnosti. Osim traga koji je ostavila u literaturi, ona je bila i preteča borbe za prava žena na ovim prostorima. Uglavnom je živela i stvarala dalje od velikih gradova, u senci mnogo poznatijeg pesnika i slikara Đure Jakšića. Prava afirmacija žena u našem stvaralaštvu započela je tek u ovom veku, a tada je došlo i do sećanja na život i delo Drage u Srpskoj Crnji, gde se sve više na nju skreće pažnja.
Rodoljub Bošković, direktor tamošnjeg Kulturnog centra koji nosi ime najpoznatijeg srpskog romantičara, ističe namere kulturnih poslenika da se Dragi Gavrilović i njenom delu vrati mesto koje im pripada. Jedna ulica u varošici je dobila njeno ime, a Kulturni klub je pokrenuo inicijativu da isto učine i ostala mesta u Srbiji koja su na neki način vezana za stvaralaštvo spisateljice prvog „ženskog” romana.
„Otadžbina”, novine i portal što nose ime po poznatoj Đurinoj pesmi, a bave se poznatim stvaraocima iz ovog kraja, redovno ustupaju prostor njezinom delu. Ljiljana Nikić, mlada profesorka srpskog jezika u Osnovnoj školi u selu Radojevo, smeštenom na granici s Rumunijom nedaleko od Srpske Crnje, bavi se izučavanjem dela Drage Gavrilović, a to je i tema njene doktorske disertacije čija je priprema pri kraju.
Draga je rođena 1854. u crnjanskoj uglednoj porodici Milana i Milke Gavrilović. Otac se, osim trgovine, bavio i opštinskim poslovima i jedno vreme je radio kao školski upravitelj. U porodici se dosta polagalo na obrazovanje i vaspitanje dece, pa su ona, osim maternjeg, srpskog jezika znala i mađarski i nemački. Imali su muzičko obrazovanje i bili su upoznati sa književnim dešavanjima tog doba.
Draga je četiri razreda osnovne škole završila u Novom Sadu, zatim je živela u svom rodnom mestu i uz majku se bavila domaćinskim poslovima, što je sve bila priprema za uobičajeni život i sudbinu žena toga vremena. Međutim, zbog zainteresovanosti za bolji položaj žena u društvu i želje da kroz svoj poziv stekne i nezavisnost, Draga upisuje i završava učiteljsku školu u Somboru. U tom gradu snažno uporište imao je pokret Ujedinjena omladina srpska, a zahvaljujući toj asocijaciji je 1871. godine doneta Uredba o Višim srpskim devojačkim školama kojom je dozvoljeno ženskoj omladini da redovno pohađaju nastavu. Draga je bila pripadnica jedne od prvih generacija devojaka koje su stekle pravo da se redovno školuju i nakon osnovne škole.
Kroz učiteljsko školovanje Draga Gavrilović je bila u okruženju u kom se negovala pisana reč. Sve to išlo je na ruku razvijanju njenog književnog talenta, ali i približavanju i usvajanju ideja Omladinskog pokreta, utemeljenom na učenju Svetozara Markovića. Pre svega, nju je privukla ideja o ženskoj emancipaciji i ona je to, kroz svoje književno stvaralaštvo obrađivala i zastupala.
Njena prva objavljena pesma „U spomen Đuri Jakšiću” napisana je na vest o smrti pesnika 1878. godine. Po završenoj učiteljskoj školi u Srpskoj Crnji započinje svoj učiteljski rad kome se potpuno posvećuje, ali mnogo radi i na prosvećivanju žena.
Tek od januara 1884. godine Draga Gavrilović počinje da objavljuje dužu prozu „Iz učiteljskog života”. U tom trenutku ona ima trideset godina, samim tim i iskustvo o svom pozivu, a i o vrednostima života uopšte. Mogu se naslutiti i njena lična razočarenja, usponi i padovi. Od tada zastupljena je u periodici svoga vremena – „Javoru”, „Orlu”, Zmajevom „Nevenu”’ i „Sadašnjosti”’ sa prozom i prevodima na nemački.
U svim njenim pripovetkama susreće se lik visoko moralne učiteljice čiji je život usmeren na svrsishodnost i značaj poziva i na dobrobit svoga naroda. U novosadskom „Javoru”, čiji je vlasnik Jovan Jovanović Zmaj, 1889. godine objavljuje „Devojački roman”. Po mišljenju kritičara, ta knjiga zauzima glavno mesto njenog književnog stvaralaštva i daje joj mesto prve žene romanopisca u našoj književnosti. Smatra se da pisanje i istraživanje o delu Drage Gavrilović još nisu završeni.
Profesorka dr Slavica Garonja Radovanac koja se, osim pisanja romana, bavi književnom naukom i kritikom napisala je knjigu „Žena u srpskoj književnosti”. U njoj navodi da Draga Gavrilović čitavo stoleće ranije piše postupkom koji je „otkriven” kao postomodernistička inovacija krajem 20.veka.
