Za dostizanje Rumunije treba nam 11 godina (485)
Piše: dr Dejan Molnar
docent na Ekonomskom fakultetu u Beogradu
Pored bruto domaćeg proizvoda po stanovniku koji je među najvažnijima, da bi se dobila detaljnija slika o dostignutom nivou razvijenosti neke zemlje treba uzeti u obzir i druge ekonomske pokazatelje, kao što su: struktura izvora BDP-a (učešće pojedinih delatnosti u njegovom formiranju), ekonomski sastav stanovništva (odnos poljoprivrednog i nepoljoprivrednog stanovništva), obim i struktura robne razmene s inostranstvom, veličina osnovnih sredstava po stanovniku, stepen zaposlenosti radne snage…
Za poređenja stepena ekonomske razvijenosti različitih zemalja mogu se koristiti podaci Svetske banke o visini bruto domaćeg proizvoda po glavi stanovnika. Prema podacima Svetske banke pomenuti pokazatelj u 2015. godini (izražen u dolarima) u Srbiji je iznosio 5.144, Crnoj Gori 6.415, Bugarskoj 6.819, Rumuniji 8.973, Hrvatskoj 11.535, Mađarskoj 12.259, Poljskoj 12.494, Češkoj 17.231, Grčkoj 18.035, Sloveniji 20.713, Italiji 29.847, Francuskoj 36.248, Nemačkoj 41.219, Austriji 43.438, Švajcarskoj 80.214, Evropska unija – 31.843 dolara…
Bruto domaći proizvod je u Srbiji nakon 2000. godine beležio različite godišnje stope rasta. U periodu 2000-2008. godine one su bile pozitivne, relativno visoke, ali su oscilirale iz godine u godinu (prosek godišnjih stopa rasta je u ovom periodu bio oko 5,9 odsto). U razdoblju 2009-2015. godina dinamika BDP-a je bila potpuno drugačija, pošto su u čak tri od šest godina u ovom periodu zabeležene negativne stope rasta BDP-a, te je prosečna vrednost godišnjih stopa rasta u ovom intervalu bila negativna i iznosila je minus 0,07 procenata. No, kada se posmatra ceo interval od 2000. do 2015. godine prosečna vrednost godišnjih stopa rasta BDP-a u Srbiji (izračunata kao aritmetička sredina godišnjih stopa rasta) je iznosila oko 3,11 odsto.
Kreatori ekonomske politike u našoj zemlji ističu da je Srbija na dobrom putu da od naredne godine dostigne stopu rasta BDP-a od tri do četiri procenta i da nastavi da raste tom dinamikom i u narednom periodu. Kao što se može zaključiti iz domaćeg, ali i međunarodnog iskustva, to neće biti nimalo lako. Pretpostavimo da se i dogodi da privreda Srbije nadmaši predviđanja političara i da dostigne održivu stopu rasta BDP-a od čak pet odsto godišnje. Koliko bi godina, pod tako optimističnim okolnostima, Srbiji trebalo da dostigne stepen ekonomskog razvoja koji su odabrane zemlje već ostvarile u 2015. godini? Lako se može izračunati da bi našoj zemlji za dostizanje nivoa razvijenosti Crne Gore trebalo 4,5 godine, Bugarske nepunih šest, Rumunije 11, Hrvatske oko 16, Mađarske preko 17, Poljske skoro 18, Češke oko 24, Grčke 25, Slovenije približno 28, Italije nešto preko 35, Francuske 39, Nemačke preko 41, Austrije preko 42, Švajcarske 55, a proseka Evropske unije 36 i po godina. Jasno je da bi smanjenje stope rasta BDP-a u Srbiji na četiri odnosno tri procenta (ili niže), značajno povećalo navedeni zaostatak – meren brojem godina.
