Iako je poznata najviše po pejzažima, uglavnom nastalih u Umetničkoj koloniji Ečka, Savremena galerija čuva i portrete. Oni su u zbirku ušli poklonom ili otkupom sa samostalnih ili kolektivnih izložbi, kao poklon Saveznog izvršnog veća ili su, ređe, nastajali tokom boravka umetnika u Koloniji.
„Portreti, izbor iz zbirke Savremene galerije Zrenjanin” nova je postavka koja je odnedavno dostupna sugrađanima. Predstavljeno je oko 50 portreta rađenih različitim slikarskim i vajarskim tehnikama. Nastali su u periodu od sredine 30-ih godina 20. veka do početka dvehiljaditih godina.
Autori su umetnici sa prostora bivše Jugoslavije: Ivan Radović, Vasa Pomorišac, Milenko Šerban, Stojan Aralica, Bora Baruh, Stojan Trumić, Nikola Graovac, Lazar Vozarević, Stevan Dukić, Ljubica Tapavički, Radmila Graovac, Vida Jocić, Olga Jevrić i drugi.
Izložba će biti otvorena do 11. juna, a autorka je Sunčica Lambić Fenjčev, viša kustoskinja.
RAZVOJ PORTRETA KROZ VREME
– Izložena dela su uglavnom rađena u tehnici ulja na platnu i kartonu, tempere na kartonu, akvarela na papiru ili kolaža, a materijal koji se koristio za izradu skulptura jesu bronza i kamen – objašnjava Sunčica Lambić Fenjčev.
Kako ističe, kroz postavku se dobija uvid u to kako se tema portreta razvijala od sredine 20. do početka 21. veka. Na portretima, nastalim uglavnom do 50-ih godina prošlog stoleća, autori su se trudili da realistički prikažu crte lica i karakter portretisanih.
Kasnije se portreti izvode simbolistički, ekspresionistički, uz apstrahovanje ljudskog lica i figure. Umetnici na prvom mestu iskazuju svoju ideju dok je lik predstavljenog u drugom planu.
– Među najznačajnijim, ali i najzanimljivijim delima jeste „Autoportret” Ivana Radovića, delo koje je ušlo u zbirku 1963. godine. Predstavlja realistički izveden autoportret stvaraoca u toplom, punom koloritu, koji je umetnik često koristio slikajući bogatstvo vojvođanske ravnice. Zanimljiv je i autoportret Mirjane Šipoš koji je nastao u njenom poznijem stvaralaštvu, u kojem, nakon napuštanja realističnosti na portretima, ona prikazuje interesovanje za psihološko predstavljanje lika – naglašava kustoskinja izložbe.
DOMINIRAJU ŽENSKI LIKOVI
Posetioci mogu videti i dela predstavnika srpskog međuratnog modernističkog slikarstva: „Portret Pjera Križanića”, poznatog karikaturiste, koji je naslikao Vojislav Voja Dimitrijević, „Portret devojčice” Bore Baruha, „Glavu devojke” Nedeljka Gvozdenovića, „Pastira” Nikole Graovca, kao i čuveni ženski „Portret” Milenka Šerbana.
– U istom duhu izvedena su i dela Vase Pomorišca „Stara Crnogorka”, „Seljanka pred ogledalom” Stojana Aralice, „Stari Bosanac” Nikole Beševića, kao i još jedan poznati ženski portret Milenka Šerbana „Žena sa knjigom”, naslikan oko 1954. godine – kaže Sunčica Lambić Fenjčev.
Prema rečima kustoskinje, tendencije umetnika druge polovine 20. veka da se sve manje interesuju za tačnost prikazanog lika, a da teže iskazivanju sopstvenih misli, jasno se vide na delu „Portret slikara” Velizara Krstića iz 1986, sa ekspresionističkim potezima i jarkim bojama. Tu su i pop-artistički portret „Za šankom” Miodraga Miljkovića, kao i autoportret Uroša Đurića iz 1997. „Bad painting, autoportret II”.
Na izložbi su predstavljene i skulpture značajnih vajara: Nikole Koke Jankovića, Nandora Glida i Olge Jevrić.
Postavka prikazuje samo deo bogatstva kulturnog nasleđa koje čuva Savremena galerija.
GEOMETRIJSKI MANIR
Kako ističu u Savremenoj galeriji, vredni pažnje su i portreti zrenjaninskog umetnika, nekadašnjeg profesora Gimnazije Jovana Janičeka – „Portret devojke” (1956. godina), koji je urađen u geometrijskom maniru u kojem se mogu prepoznati znakovi kubizma i konstruktivizma. Takođe izdvajaju i umetnika koji isto potiče iz Zrenjanina, a koji je postao jedan od najznačajnijih srpskih enformelista – Živojina Turinskog i njegovo delo „Šahista (Starac sa lulom)” iz 1959. godine.
