Zrenjaninski istorijski arhiv počeo je sa radom 1947. godine, kada je osnovan po odluci Narodne skupštine Autonomne Pokrajine Vojvodine. U pitanju je ustanova kulture od regionalnog značaja koja se bavi prikupljanjem, sređivanjem, obradom i čuvanjem arhivske građe koja svedoči o prošlosti naše sredine. Svoj 70. rođendan Arhiv je letos obeležio izložbom „Riznica našeg pamćenja”, a proslavio ga je prvog novembra svečanošću u salonu Istorijskog arhiva, kada je ujedno obeleženo i 65 godina od izlaženja lista „Zrenjanin”, najavljuje direktorka Arhiva Mirjana Basta:
– Zajednička svečanost je plod dugogodišnje saradnje naše dve kuće koja će biti krunisana objavljivanjem digitalizovane zbirke lista „Zrenjanin” od prvog broja do danas. Ona će biti dostupna preko veb stranice lista „Zrenjanin”, zatim i na sajtovima Narodne biblioteke i Istorijskog arhiva.
U septembru prošle godine imenovani ste za direktorku Istorijskog arhiva Zrenjanin. Šta je najvažnije čime ste se bavili tokom proteklih godinu dana, da li ste uveli neke promene?
– U radu ustanova kulture dominantan je zahtev za finansijskom disciplinom. Ona je i u našem fokusu, pored programskih aktivnosti. U proteklih godinu dana intenzivirana je saradnja sa ostalim institucijama kulture. Potpisaćemo Protokol o saradnji i razmeni kulturnih dobara sa Gradskom narodnom bibliotekom „Žarko Zrenjanin” povodom našeg jubileja, kao i sa vašom kućom, listom „Zrenjanin”, što će biti i prvi vid javno-privatnog partnerstva u kulturi u našem gradu. Potpisali smo i Protokol o saradnji sa Vojskom Srbije i uradili izložbenu postavku o istorijatu zrenjaninskog garnizona. Planirano je i potpisivanje protokola sa Eparhijom banatskom. Kao prvi korak te saradnje sređena je arhiva crkvene opštine Zrenjanin i deo te bogate građe prezentovan je na izložbi „Srpska pravoslavna crkva 1746-1946.”. Planiramo i sređivanje crkvenih arhiva po naseljenim mestima srednjeg Banata. Cilj nam je da Arhiv kao institucija bude zastupljen u kulturnom životu našeg grada, zato izložbeni salon ustupamo i onima koji nemaju tematiku iz našeg delokruga rada, a koji pripremaju izložbe, promocije knjiga i humanitarne aktivnosti. Organizujemo i izložbe u drugim opštinama i naseljenim mestima, držimo predavanja đacima kako bi se upoznali sa radom Arhiva i znamenitim ličnostima i događajima iz istorije našeg grada.
Ko su najčešći korisnici koji dolaze u Istorijski arhiv?
– Naši istraživači su naučni radnici, istoričari, književnici, studenti, učenici i entuzijasti. Kada građani i institucije dođu u situaciju da neki svoj životni slučaj ne mogu da reše ili ne mogu da ostvare neko pravo zbog nedostatka dokumentacije, obraćaju se Istorijskom arhivu. U proučavanju prošlosti grada i okolnih mesta najviše se koriste fondovi iz oblasti uprave, prosvete, privrede, razne zbirke i lični fondovi.
Mikrofilmovanje i digitalizacija se obavljaju u Arhivu od 2003. godine, sada ste završili i digitalizaciju lista „Zrenjanin”. U čemu je značaj procesa digitalizacije?
– Digitalizacija će doprineti boljem čuvanju i zaštiti arhivske građe, a istovremeno korisnicima olakšati pristup fondovima. Digitalizovan je veći deo zbirke matičnih knjiga kao i neki lični fondovi. Verujem da će dostupnost svih brojeva lista „Zrenjanin” obradovati širi auditorijum čitalaca. List „Zrenjanin” je najtiražniji regionalni nedeljnik koji opstaje zahvaljujući tiražu i čitaocima. Gotovo vek on je tihi i pouzdani svedok i hroničar javnog i kulturnog života ove sredine, što je dovoljan razlog da ga digitalizacijom i učinimo dostupnim javnosti.M. Maričić
