Sve do prošle godine nije bilo nedoumica oko izgradnje regionalne deponije u Zrenjaninu, koja bi bila sanitarna i uređena u skladu sa evropskim standardima. Ovaj veliki projekat i dalje je zacrtan nacionalnom Strategijom upravljanja otpadom, kao i Strategijom održivog razvoja Grada. Izrađeni su planovi i arhitektonski projekti, a Zrenjanin je, kao regionalni centar buduće deponije, sklopio sporazum sa drugim okolnim opštinama. Međutim, odluka Vlade doneta prošle godine, poništila je sve ovo, odabirom Kikinde za centar regionalne deponije. Postoje sumnje da bi to bio neopravdan potez, ekonomski štetan za građane Zrenjanina, kao i JKP „Čistoća i zelenilo”, a izvesno je da se odvija daleko od očiju javnosti.
Na ovo je najpre upozorio odbornik grupe „Dosta je bilo” u skupšini Grada Igor Ratković na nedavnoj tribini Zrenjaninskog socijalnog foruma. On navodi da se izmeštanje regionalne deponije iz Zrenjanina u Kikindu uvodi na mala vrata, da o tome nije doneta skupštinska odluka, niti je održana javna rasprava.
– Sve odluke od državnog nivoa do Strategije razvoja grada, preko planske dokumentacije, donete su prethodnih godina u skladu sa time da naš grad bude centar za regionalnu deponiju. Međutim 2018. godine, bez ikakvog objašnjenja, Zrenjanin se pretvara u transfer stanicu za Kikindu, koja će nam naplaćivati transport, ali i deponovanje otpada. Jednog dana ćemo se samo naći iznenađeni visinom troškova – ističe Ratković.
SPORAZUM SA KOVAČICOM, SEČNjEM I TITELOM
Stanje u upravljanju otpadom u našoj zemlji nije zadovoljavajuće – zaključuje se u Strategiji upravljanja otpadom (2010 – 2019). Navodi se da je kapacitet postojećih deponija u Srbiji mahom popunjen, pri čemu većina smetlišta ne zadovoljava ni minimum tehničkih zahteva zbog neregulisanih proceduralnih voda i deponijskog gasa. Strategija stoga predviđa podizanje 26 regionalnih centara za upravljanje otpadom, koji podrazumevaju izgradnju regionalne deponije, postrojenja za separaciju reciklabilnog otpada, transfer stanica, kao i postrojenja za kompostiranje. Među njima je i Zrenjanin, koji je bio izabran za nosioca aktivnosti izgradnje regionalnog centra za opštine Sečanj, Kovačicu i Titel, sa ukupnim brojem stanovnika od blizu 200.000.
Kako se navodi u Strategiji održivog razvoja grada, Zrenjanin i ove tri opštine još 2006. godine zaključili su Sporazum o međuopštinskoj saradnji u upravljanju čvrstim komunalnim otpadom, koji su njihove skupštine tada i verifikovale.
Narednih godina izrađeni su Regionalni plan upravljanja otpadom i Izveštaj o strateškoj proceni uticaja Regionalnog plana na životnu sredinu, koji su 2011. godine usvojeni u skupštini Zrenjanina. Iste godine urađen je i Generalni projekat regionalne deponije. Skupština grada potom je 2013. godine usvojila Plan detaljne regulacije regionalne deponije, koji je prethodno izradila Direkcija za izgradnju i uređenje grada. Ovaj dokument utvrdio je lokaciju budućeg regionalnog centra – uz postojeću deponiju, a detaljno je definisao pravila uređenja, na primer, odvođenje upotrebljenih voda i pravila građenja za gasovode.
Nastavak aktivnosti na podizanju regionalne deponije u našem gradu usledio je 2016. godine, kada je Vlada Srbije donela rešenje kojim je utvrđen javni interes za eksproprijaciju zemljišta povodom izgradnje deponije, a prema pisanju portala E-kapija, ovaj postupak tada su i započeli u Gradskoj upravi.
NEOČEKIVANA ODLUKA VLADE
Suprotno svemu do sada postignutom, Vlada Srbije donela je prošle godine Odluku o zajedničkom obezbeđivanju i sprovođenju upravljanja otpadom kojom je Zrenjanin postao transfer stanica sa koje bi se otpad odlagao na regionalnu sanitarnu deponiju u Kikindi. To je propratio i Grad, koji je u julu ove godine putem javne nabavke raspisao poziv za izradu projektno-tehničke dokumentacije radi izgradnje transfer stanice sa kompostilištem, a u septembru je zaključio ugovor za ovaj posao vredan 7 i po miliona dinara sa dve beogradske firme.
Odluka Vlade Srbije usledila je nakon kampanje i lobiranja privatne austrijske firme koja se u Kikindi bavi upravljanjem otpadom, smatra odbornik DJB Igor Ratković.
– Ta kompanija je dobila dozvolu pre desetak godina da podigne običnu deponiju i tada im je kikindska vlast usmeno obećala da će prerasti u regionalnu. Međutim, državna Strategija nije to definisala. Pretpostavljam da je onda krenula njihova intenzivna kampanja, nakon koje Vlada donosi pomenutu odluku – kaže on i dodaje da je uređena regionalna deponija resurs i da nema opravdanja da je u Zrenjaninu ne bude.
– U ovom trenutku naša deponija je nesanitarna, ali prema prethodno planiranom projektu bila bi uređena po propisima. Ako privatnom investitoru odgovara da se bavi upravljanjem otpada, zašto ne bi i Gradu Zrenjaninu? Osim toga, Zrenjanin je po veličini, broju stanovnika i geografskom položaju centar srednjeg Banata i nije logično da se deponija Srednjobanatskog okruga premešta u drugi okrug – Severnobanatski – navodi on.
Pored toga, odbornik upozorava da bi se veliki troškovi transporta i deponovanja otpada privatniku u Kikindi verovatno prelili na građane, budući da ne bi moglo da ih plati JKP „Čistoća i zelenilo” . Ratković ističe da treba tražiti povlačenje odluke jer Zrenjanin ne bi smeo da izgubi projekat regionalne deponije.
Sličnog stava je i direktor ovog preduzeća Zoran Protić, koji je na skupu ZSF istakao da bi Zrenjanin trebalo da ima regionalnu deponiju, te da bismo prenos otpada u Kikindu prema nekim procenama plaćali milion evra godišnje, a trebalo bi nabaviti i kamione za relaciju Zrenjanin – Kikinda.
U Srbiji postoji 9 regionalnih sanitarnih deponija od planiranih 26, ali će nova strategija upravljanja otpadom smanjiti taj broj, naveo je Filip Abramović, pomoćnik ministra zaštite životne sredine nedavno za portal Balkangrinenerdžinjuz.Milana Maričić
