NIZOM KOMEMORACIJA OBELEŽENA 77 GODIŠNJICA STRADANJA BANATSKIH JEVREJA: Da se ovakav zločin više nikada ne ponovi.
Pre početka Drugog svetskog rata u Banatu je živelo 4.113 Jevreja, a u našem gradu oko 1.300. Ovde su imali svoju opštinu, biblioteku i bogomolju. Bili su ugledni i čestiti građani, ali i prvi na udaru tokom pljački i hapšenja. Najviše ih je stradalo u Banatu, koji je nažalost postao „Judenfraj“ – očišćen od Jevreja.
Ovo su samo neki od podataka na koje je ukazano tokom današnjih komemoracija prilikom obeležavanja 77. godišnjice od deportacije banatskih Jevreja. Komemoracije su otpočele bacanjem venaca u Begej, odakle su šlepovima naši sugrađanji odvođeni u smrt u neki od koncentracionih logora. Program je nastavljen akademijom u salonu Narodnog muzeja i otvaranjem izložbe „Jevreji u Prvom svetskom ratu“ u malom salonu.
– I danas, 77 godina kasnije, sa poštovanjem stojimo iznad reke kojom su naši sugrađani jevrejske veroispovesti odvedeni u nepovrat putem logora Sajmište. Počast im odajemo sećanjem, ali to sećanje danas nema nikakvu vrednost ako dozvolimo da zlo koje je iznedereno i koje se i dalje javlja u svim segmentima društva nastavi da živi. Poruka ovog skupa budućim naraštajima je da se zlo mora iz korena odstraniti, ignorisati, ne bitkama i ratovima, već svojim ličnim ponašanjem i zalaganjem za bolje sutra – izjavila je Ljiljana Popov predsednica Jevrejske opštine Zrenjanin.
Molitvu za upokojene (kadiš) pročitao je rabin Srbije Isak Asijel. Vence su u reku bacili predstavnici Saveza jevrejskih opština Srbije, Beograda, Subotice, Novog Sada i Pančeva. U ime Gradske uprave grada Zrenjanina poštu stradalim Jevrejima odao je pomoćnik gradonačelnika Duško Radišić.
U salonu Muzeja održana je akademija na kojoj je govorio Robert Sabadoš, predsednik Saveza jevrejskih opština Srbije. Učenici Zrenjaninske gimnazije, članovi sekcije „Društvo u digitalnom oku“ koju vodi profesorica sociologije Senka Jankov, prigodnim programom podsetili su prisutne na Holokaust. U muzičkom delu programa učestvovala je operska pevačica Ana Aleksić Šajrer uz klavirsku pratnju Marte Rondo.
Izložbu u malom salonu, koja je posvećena Jevrejima u prvom svetskom ratu, a povodom stote godišnjice, otvorila je autorka Vojislava Radovanović, muzejska savetnica i upravnica Jevrejskog istorijskog muzeja.
M.Malbaški
Foto Jovan Njegović Drndak