Imali smo časovnik koji se navijao svakih deset dana. Sat je u to vreme bio prava retkost, a da se ne govori o onom koji se ne navija svaki dan. Danas se uopšte ne navijaju – sa setom govori Nedeljko Ćurić Đaja, potomak solunskog dobrovoljca, koji gazi desetu deceniju života. Njegov je deda od Bileće u Hercegovini stigao u Vojvodinu preko Amerike i Solunskog fronta. On i njegovi saborci došli su u Banat sa raznih strana i pre jednog veka osnovali naselje kojem su dali ime po proslavljenom i skromnom vojskovođi Stepi Stepanoviću.
ZAŠTITA NESIGURNIH PODRUČJA
Formiranje Vojvode Stepe, počev od 1922. godine, deo je velikog procesa kolonizacije koji je novostvorena država Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca vodila na nesigurnim prostorima, u skladu sa državnim ciljevima, radi promene etničkih odnosa i zaštite poroznih granica. Na tlu Banata tada je formirano 35 kolonija koje su pred početak Drugog svetskog rata brojale oko 30.000 stanovnika. Glavni kolonizacioni „materijal” nove države bili su srpski ratni veterani – dobrovoljci iz dinarskih krajeva, provereni činom dobrovoljstva u Prvom svetskom ratu. Među doseljenicima su takođe bili srpski optanti iz Rumunije i Mađarske, koji su se opredelili da žive u matičnoj državi, kao i meštani iz banatskih sela, uglavnom između Velikog Bečkereka i Velike Kikinde.
Dobijali su zemlju razvlašćenih veleposednika, ali i banatskih, uglavnom manjinskih političkih opština. Najveći u Banatu bio je veleposed Andrije i Aleksandra Čekonića od 35.000 jutara, koji se protezao od Žombolja do Begejskog Svetog Đurđa. Na njemu su se nalazila 24 majura, od kojih su formirane najveće banatske kolonije: Vojvoda Stepa, Banatsko Karađorđevo, Aleksandrovo i Vojvoda Bojović.
PORODICE IZ 224 NASELJA
Po priči istoričara rodom iz Vojvode Stepe Milana Micića, čiji je deda, opet preko Amerike i Solunskog fronta, došao sa Banije, ovo selo nastalo je na jednom od majura koji se zvao Leoni. Formirali su ga kolonisti iz svih delova Like, iz Popova Polja i Ljubinja u Hercegovini, Bosanske Krupe, Ključa i Višegrada u Bosni, okoline Budve i Nikšića u Crnoj Gori, i Benkovca i Knina u Dalmaciji. Manji broj porodica naselio se iz Banije i sa Korduna. Došli su i srpski optanti iz okoline Temišvara i iz Pomorišja, kao i kolonisti iz Melenaca, Kumana, Dragutinova. Nastanile su se ukupno 642 porodice – više od polovine dobrovoljačkih, iz čak 224 različita naselja.
Svi oni grupisali su se u različitim delovima sela, naseljavajući se na zavičajnoj osnovi jer su samo uz međusobnu solidarnost mogli opstati na njima nepoznatom prostoru. Kada je 12. maja 1936. godine postavljan temelj hramu Svetog Vasilija Ostroškog u selu, prvi mesni paroh Radiša Berbakov u crkvenom letopisu je konstatovao da je „popijeno 225 litara vina i da se niko nije potukao”. Tri godine kasnije, 12. maja 1939, prilikom osveštanja hrama, novi paroh Stojan Stojanović napisao je da su „igrana kola svih zavičajnih grupa”.
SLATKI KOLAČI ZA USKRS
Uoči Vaskrsa ove godine rečeni istoričar Micić govorio je meštanima o uslovima pod kojima su njihovi preci podizali seoski hram. Najpre je, odmah po doseljavanju, u zaostaloj zgradi nekadašnjeg imanja formirana škola, a u njoj je i prilagođen prostor za službe Srpske pravoslavne crkve. Treba reći da su braća Čekonić, prethodni vlasnici velikog imanja, svraćali u novo naselje u fazi njegovog formiranja i sarađivali sa doseljenicima.
Sveštenik Radiša Berbakov zapisao je da je reč o „grdnoj mešavini naroda iz svih naših krajeva”. Zavičajne karakteristike doseljenika došle su do izražaja i kod gradnje hrama posvećenom Sv. Vasiliju Ostroškom. Crkveno zvono od 200 kilograma, naručeno u Zagrebu, koje je trebalo podići čime bi se obeležilo mesto za gradnju hrama, dovelo je do prvih nesuglasica. Sporenja su nastala oko toga kojem će kraju bogomolja da bude bliže: ličkom, crnogorskom, hercegovačkom, dalmatinskom…
A naš sagovornik Nedeljko Đurić, koji je nadimak Đaja dobio po obožavanom fudbaleru u Jugoslaviji posle Drugog rata, danas je među pet najstarijih Stepčana. Seća se prilika uoči tog rata – samo što su se skućili, počeo je novi sukob. Ali tu su i lepe uspomene. Đaji, potomku gorštaka, detinjstvo su obeležila čašćavanja domaćica Banaćanki, vičnih spremanju kolača za Uskrs. – Njihovi zalogaji su bili zaista slatki – sa zadovoljstvom se priseća Đaja u svojoj desetoj deceniji.
